عبدالعلی دستغیب: نویسندگان ایرانی تحریک کننده سیاسی اند، چرا گلستان نمره قبولی می گیرد؟ - مجله گرگانلند

خبرنگاران- فرشاد شیرزادی: عبدالعلی دستغیب، منتقد ادبیات و مترجم فلسفه درباره داستان های ابراهیم گلستان و شخصیت او می گوید: گلستان خیلی زود دریافت که اوضاع در ایران چند چند است و به لحاظ سیاسی هوش تندی داشت و سریع در دهه 40 حساب خودش را با دیگر داستان­ نویسان و روشنفکران جدا کرد و راه خودش را رفت. او ابتدا با جلال آل احمد دوستی داشت و در یک مسیر سیاسی قدم برمی داشتند، اما خیلی زود به علت نبوغ و هوش تندش دریافت که آن راهی که دیگران می­ روند به کجا ختم می گردد؛ به همین علت راهش را از همه هم­ نسلانش جدا کرد. او سرمایه اولیه ­اش را با ساخت فیلم هایی برای شرکت نفت ایران به دست آورد و الحق والانصاف که در عرصه فیلمسازی کارهای ماندگاری از خود به جای گذاشت. همیشه زندگی لوکس و خاصی مدنظرش بود و به این آرزویش هم دست یافت و توانست در خارج از ایران در خانه ای زندگی کند که البته بیشتر به کاخ شباهت داشت تا خانه!

دستغیب درباره داستان­ نویسی گلستان می افزاید: گلستان در کنار بهرام صادقی و هوشنگ گلشیری، در تاریخ یکصد ساله داستان­ نویسی ایران ماندگار می گردد. او نویسنده ­ای بود که نثر ادبی و اداری قاجار را با زمانه خودش جدا کرد و خط فارقی بین این دو کشید؛ به همین علت و به سبب توجه به زبان فارسی از همگنان خود فاصله گرفت و درخشید؛ این در حالی است که بسیاری از نویسندگان ایرانی تحریک کننده سیاسی بوده اند و داستان های آنها با وجود اینکه 3 تا 10جلد را بالغ می گردد، جز شعار توخالی محتوای دیگری ندارد. درواقع داستان، زاده زندگی شهرنشینی است و گلستان این مهم را به خوبی می دانست؛ درحالی که عزیمت­گاه فکر بسیاری از نویسندگان ایرانی هنوز دهات و روستاهاست و آنها ذات زندگی شهری را درنیافته ­اند. با این نگاه حتی نویسنده­ای مانند احمد محمود هم در تاریخ یکصدساله داستان­ نویسی ایران نمره قبولی نمی ­گیرد. داستان های محمود، برخلاف دولت­ آبادی، گرچه در شهر می­ گذرد، اما او هم عمق نگاه ندارد و برخلاف ابراهیم گلستان فکری شعارزده دارد؛ مثلاً در یکی از رمان­ های مطول ایرانی ستار پینه دوز به عنوان یک شبه قهرمان ظاهر می گردد؛ درحالی که 2 کلاس هم سواد ندارد. این درواقع فقر داستان­ نویسی در عصر گلستان و حتی پس از او را به ما نشان می دهد. پس قبول کنیم که نوع نگاه و کار گلستان با همه هم عصران و حتی نویسندگان پس از خودش فرق دارد. برای مجموع این دلایل است که او را به عنوان نویسنده ­ای شاخص به جای می­ آوریم و تا سال ها پس از ما هم خواهند گفت که داستان هایش درخشان است.