عوامل موثر بر ترک تحصیل دانش آموزان و توصیه های راهبردی ناظر بر مواجهه با این پدیده - مجله گرگانلند

به گزارش پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، ترک تحصیل پدیده ای است که بسیاری از نظام های آموزشی کم یا بیش با آن روبه رو هستند. توقف آموزش حضوری ناشی از همه گیری کووید 19 و کاهش مشارکت دانش آموزان در فرایند آموزش و یادگیری، در کنار عوامل مختلف دیگر، خطر بالقوة ترک تحصیل را افزایش داده است. عوامل تأثیرگذار بر ترک تحصیل دانش آموزان صرفاً به شرایط دانش آموز و یا خانواده محدود نمی شوند، بلکه نقش محیط آموزش و سیاست های کلان نظام تعلیم و تربیت در پیشگیری از ترک تحصیل بسیار پررنگ است. شناسایی عوامل دخیل در بروز این پدیده به تبیین راهکارهای مقابله با آن یاری می نماید.بعضی از عوامل فردی، خانوادگی، و سیستمی ناشی از شیوع همه گیری کووید 19، که می توانند خطر ترک تحصیل را افزایش دهند، عبارتند از:

مسائل مالی و هزینه های مرتبط با آموزش های مجازی و یا از راه دور (از قبیل تهیه ابزار مورد احتیاج برای آموزش های مجازی مانند تلفن همراه، رایانه، دسترسی به اینترنت، پرینت از تکالیف ارائه شده به وسیله مجازی و غیره)؛

فراهم نبودن شرایط عاطفی و محیطی امن و آرام برای بعضی از دانش آموزان در خانه تا بتوانند در سکوت و با آرامش در فرایند آموزش و یادگیری مشارکت داشته باشند؛

مواجهه بعضی از دانش آموزان با مسائل آموزشی در دروس مختلف (ناشی از کاستی های یادگیری در چهار ماه آخر سال تحصیلی گذشته) و کاهش انگیزه برای ادامة تحصیل؛

عدم ارائة آموزش های لازم به معلمان و دیگر مجریان مدرسه برای چگونگی برخورد با دانش آموزان به منظور حفظ سلامت روانی و ارائة حمایت های عاطفی مورد احتیاج دانش آموزان، چگونگی برخورد با دانش آموزانی که آداب حضور در جلسات مجازی را رعایت نمی نمایند، چگونگی برخورد با دانش آموزانی که تکالیف خود را انجام نمی دهند و غیره؛

کاهش تعاملات رو در رو بین معلم ـ دانش آموز و دانش آموز ـ دانش آموز، والدین و متولیان آموزشی در مدرسه ؛

ضعف نظارت بر حضور فعالانة دانش آموزان در جلسات آموزش و نظارت بردریافت مواد آموزشی (مجازی یا بسته های آموزشی)؛

ضعف و کاستی در زیرساخت ها و مهارت های فناورانة معلمان در استفاده از فناوری برای آموزش؛

عدم دسترسی دانش آموزان با احتیاجهای ویژه به امکانات آموزشی از قبیل ابزار (در آموزش های از راه دور یا مجازی) و یا عدم دسترسی حضوری به مربی کارآزموده و عدم آشنایی والدین با آموزش های لازم؛

ازدواج زود هنگام دختران (به عنوان دلیل ترک تحصیل و پیامد ترک تحصیل: تحت تأثیر افزایش مسائل مالی ناشی از همه گیری کووید 19)، انتظار والدین از دختران در خانه برای مشارکت در امور خانه و کار بچه ها (به خصوص پسران) برای یاری به معاش خانواده ها که در هر دو شرایط (دختران و پسران) به کاهش حضور در جلسات آموزشی منجر می گردد؛

9. ناتوانی والدین برای همراهی با جریان آموزش در اثر ضعف مهارت در زبان فارسی (به طور خاص در مناطق دوزبانه)؛