علت ریزش موی سکه ای و راه درمان آن چیست ؟

به گزارش خبرنگاران به نقل از خانه سفید ریزش موی سکه ای یا آلوپسی آره آتا یکی از دلایل ریزش موی سر، ریش و سایر نقاط بدن است. به طور معمول این عارضه باعث ریزش مو به شکل نواحی کوچکی به اندازه یک سکه بر روی پوست سر یا ریش می شود. کسانی که از این شکل ریزش مو رنج می برند، سالم هستند و در بیشتر موارد موها بعد از مدتی دوباره رشد می کند. البته گاهی (به ویژه در کسانی که دچار ریزش موی کامل سر یا بدن می شوند) طاسی یا فقدان مو دائمی خواهد بود.

امروز می خواهیم بحث ریزش موی سکه ای را به طور جامع بررسی کنیم. ببینیم که علت این عارضه چیست، چه علایمی به جز ریزش مو دارد، بیشتر چه کسانی را درگیر می کند و چه انواعی را شامل می شود. پیش از این که به سراغ جزئیات برویم، بیایید نکات مهم آلوپسی آره آتا را با هم مرور کنیم.

نکات مهم ریزش موی سکه ای

پزشکان معتقدند که علت این عارضه یک بیماری خودایمنی است که در آن گلبول های سفید به اشتباه به فولیکول های بدن حمله می کنند. وجود سابقه این عارضه در خانواده باعث افزایش احتمال ابتلا می شود. برای این مشکل درمان قطعی وجود ندارد ولی با راه هایی می توان به بهبود شرایط کمک کرد. ریزش موی سکه ای می تواند باعث طاسی کل سر، ریزش موی کل بدن یا به وجود آمدن نواحی کوچک طاس روی سر یا ناحیه ریش شود. شیوع بیماری در زنان و مردان یکسان است. کمتر از 1 درصد جمعیت از این عارضه رنج می برند و معمولاً آغاز علایم از سنین کودکی اتفاق می افتد.

شناخت بیشتر ریزش مو سکه ای

ریزش موی سکه ای در علم پزشکی با نام آلوپسی (ریزش مو) آره آتا شناخته می شود. این عارضه یکی از دلایل کمتر شایع ریزش مو است. افراد مبتلا به ریزش موی سکه ای مسئله ای از نظر سلامت جسمی ندارند و لازم نیست نگران باشند. در مورد علل ریزش موی سکه ای کمی جلوتر صحبت کرده ایم.

ریزش مو در آلوپسی آره آتا معمولاً قابل پیش بینی نیست. در بیشتر مواقع موها بدون نیاز به درمان خاصی دوباره رشد می کنند. منتها سه نکته را باید توجه داشته باشید:

گاهی اوقات این عارضه می تواند باعث ریزش کل موهای سر یا کل موهای بدن شود. در این صورت احتمال عدم رشد دوباره موها بیشتر می شود. ممکن است مناطق طاسی کوچک، بعد از رشد دوباره موها، دچار کم پشتی شوند. در برخی موارد همزمان با رشد موها در نواحی طاس، مناطق جدیدی دچار طاسی می شوند.

گاهی همراه با ریزش مو، تغییراتی در ناخن ها هم دیده می شود. خطوط، فرورفتگی ها، شکنندگی و قرمزی ناخن از جمله تغییراتی هستند که در بخش علایم و نشانه ها (کمی جلوتر) بیشتر در موردشان صحبت کرده ایم.

علایم و نشانه های ریزش موی سکه ای

ریزش موی سکه ای در بیشتر مواقع در موهای سر دیده می شود. ریزش موی سکه ای ریش در مردان هم نسبتاً شایع است. اما همانطور که اشاره کردیم، هر نقطه از بدن می تواند دچار ریزش موی سکه ای شود. هرجایی از بدن که دچار این شکل ریزش مو شود، فاقد آثاری مانند بثورات پوستی، قرمزی، زخم یا اسکار خواهد بود.

ریزش موی سکه ای سر

معمولاً اولین علامت آلوپسی آره آتا ظاهر شدن نواحی طاس دایره ای یا بیضی شکل بر روی سر است. این نواحی معمولاً از یک سکه بزرگ تر نیستند. البته نواحی طاس می توانند شکل های غیر از دایره و اندازه ای بزرگ تر از سکه داشته باشند.

گاهی ریزش مو به شکل نواری از طاسی در می آید که در این حالت به آن اوفیاز می گویند. برخی موارد هم ریزش مو به قدری شدید است که تا تقریباً تمام سر را فرا می گیرد (آلوپسی توتالیس).

ریزش موی سکه ای ریش

مردانی که به آلوپسی آره آتا مبتلا هستند، گاهی در ناحیه ریش هم دچار ریزش مو می شوند. ریزش موی سکه ای در ریش به صورت یک یا چند ناحیه فاقد مو مشاهده می شود که بیشترشان کوچکتر از یک سکه هستند.

تغییر در ناخن ها

حدود 10 تا 20 درصد از افراد مبتلا به این بیماری دچار تغییرات ناخن می شوند. از شایع ترین علایمی که روی ناخن ها پدیدار می شود می توان به قرمزی ناخن، وجود چاله های کوچک یا ایجاد خطوط کم عمق به موازات خط طولی ناخن اشاره کرد. گاهی سطح ناخن ها به اندازه کاغذ سمباده زبر می شود. در موارد نادر ناخن افراد سست و شکننده می شود که در این حالت ناخن به سادگی شکسته و جدا می شود.

سایر علایم

در نظر داشته باشید که عمده ترین علامت آلوپسی آره آتا همان ریزش مو به صورت نواحی سکه ای است. در بیشتر افراد به جز این علامت، نشانه دیگری از بیماری وجود ندارد. سایر علامت هایی که ممکن است نشان دهنده آلوپسی آره آتا باشند شامل موارد زیر است:

عدم ریختن موهای سفید یا خاکستری در نواحی دچار ریزش مو رشد خود به خود موها بعد از ریزش رشد موها در ناحیه دچار طاسی و ریزش موها در ناحیه ای دیگر به طور همزمان ریزش مویی که در ماه های سرد سال اتفاق می افتد

علت ریزش موی سکه ای

اشاره کردیم که علت این عارضه ناشی از اختلالی در سیستم ایمنی است. یعنی سلول های ایمنی (به اشتباه) فولیکول های بدن را عامل خارجی شناسایی کرده و به آن ها حمله می کنند. فولیکول ها ارگان هایی کوچک در زیر پوست هستند که وظیفه ساخت مو را برعهده دارند. نکته ای باید بدانید این است که این حمله سیستم ایمنی باعث ریزش مو می شود ولی به ندرت باعث از بین رفتن کامل فولیکول می شود. برای همین بعد از مدت کوتاهی، فولیکول ترمیم شده و موها دوباره رشد می کنند.

ریزش موی سکه ای یا آلوپسی آره آتا یک بیماری خود ایمنی است که باعث ریزش غیرقابل پیش بینی موها می شود. در بیشتر موارد مشاهده می کنیم که ریزش مو به شکل نواحی دایره ای شکل یا بیضی شکل کوچک بر روی پوست سر یا ریش اتفاق می افتد. گاهی هم شرایط وخیم تر می شود و کل موهای سر، ریش، مژها یا تمام موهای بدن می ریزند. امروز می خواهیم در مورد درمان ریزش موی سکه ای صحبت کنیم. از درمان های بالینی و خانگی گرفته تا مراقبت هایی که باید در صورت ابتلا به این بیماری انجام دهید.

نکات مهم ریزش موی سکه ای

قبلاً در مقاله ای ریزش موی سکه ای را به طور کامل بررسی کرده ایم. برای این که مروری بر مهم ترین نکات مقاله قبل داشته باشیم، به موارد زیر توجه کنید:

در یک پنجم افراد مبتلا به آلوپسی آره آتا، یکی از دیگر اعضای خانواده نیز از این بیماری رنج می برد. ریزش مو در این بیماری معمولاً ناگهانی و طی چند روز اتفاق می افتد. مدارک کمی وجود دارد که نشان می دهند ریزش موی سکه ای با استرس مرتبط است. (بخوانید در مورد : درمان ریزش مو ناشی از استرس) آن دسته از بیمارانی که دچار ریزش مو به شکل نواحی پراکنده سکه ای می شوند، معمولاً بدون نیاز به درمان تا حدبیشتر یک سال شاهد رشد دوباره موهای خود خواهند بود. تا به امروز درمان قطعی برای این بیماری کشف نشده است.

درمان ریزش موی سکه ای

متاسفانه هنوز درمان قطعی برای ریزش موی سکه ای کشف نشده است و این عارضه از جمله بیماری های لاعلاج محسوب می شود. البته راه هایی برای مدیریت و درمان ریزش موی سکه ای وجود دارد که به رشد سریع تر موها کمک می کنند.

درمان های دارویی

همانطور که گفتیم، آلوپسی آره آتا یک بیماری خود ایمنی است. یعنی در اثر تهاجم اشتباهی سیستم ایمنی بدن به فولیکول ها (ارگان های موساز) رخ می دهد. رایج ترین شیوه درمان این بیماری، تزریق کورتیکواستروئیدها است. داروهایی که با نام کورتون هم شناخته می شوند. کورتیکواستروئیدها داروهای ضدالتهابی قوی هستند که باعث سرکوب سیستم ایمنی می شوند. شکل مصرف دارو بسته به شرایط شما و نظر پزشک متفاوت است. بیشتر از تزریق موضعی این دارو استفاده می شود ولی گاهی کرم های موضعی و داروهای خوراکی نیز به بیماران داده می شود.

سایر داروهایی که ممکن است پزشک برای شما تجویز کند، یا باعث تسریع و تحریک رشد مو می شوند یا سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کنند. داروهایی مانند ماینوکسیدیل و آنترالین می توانند باعث رشد دوباره موها شوند؛ اما نمی توانند از ایجاد ریزش موی سکه ای جلوگیری کنند. کمی جلوتر در مورد این داروها بیشتر توضیح داده ایم.

در مورد سایر شیوه های درمانی تحقیقاتی در دست انجام است. مثلاً شیمی نوردرمانی یکی از روش هایی است که از ترکیب تابش اشعه UVA و استفاده موضعی داروی متوکسالن استفاده می کند و می تواند باعث بهبود ریزش مو شود.

مراقبت های ضروری

موها از مهم ترین اجزای زیبایی صورت هستند؛ اما به غیر از این نقش محافظتی مهمی هم دارند. پس به غیر از درمان ریزش موی سکه ای ، باید نگاهی هم به مراقبت های ضروری مربتط با این بیماری بیندازیم.

اگر به آلوپسی آره آتا مبتلا هستید، به موارد زیر توجه کنید:

بخش هایی از سر یا صورت که دچار طاسی شده اند و معرض نور خورشید قرار دارند را با کرم ضد آفتاب بپوشانید. اگر ابروها یا مژه های شما دچار ریزش شده اند، حتماً باید عینک آفتابی به چشم بزنید. ابروها و مژه ها به طور طبیعی از چشمان شما در برابر گرد و غبار و نور آفتاب محافظت می کنند. برای جلوگیری از گرم شدن سر توسط نور خورشید، کلاه یا کلاه گیس به سر بگذارید. اگر موهای بینی خود را از دست داده اید، باید از مرطوب کننده ها و داروهای مخصوص بینی استفاده کنید تا میکروب هایی که به طور معمول درون موهای بینی به دام می افتند، شما را بیمار نکنند.

جنبه های دیگر بیماری

آلوپسی آره آتا باعث ایجاد بیماری های حاد یا مزمن نمی شود و واگیردار هم نیست. منتها از نظر روانی ممکن است تحملش برای شما سخت باشد. بسکمک از مبتلایان می گویند که این بیماری برای آن ها عذاب آور بوده است. پژوهش ها نشان می دهد که افراد مبتلا به ریزش موی سکه ای، بیشتر در خطر اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و فوبیاهای اجتماعی هستند. پس مهم است که در کنار این که به فکر درمان ریزش موی سکه ای هستید، به سلامت روحی و روانی خود هم توجه کنید.

درمان ریزش موی سکه ای ریش

آلوپسی آره آتا به شکل های مختلفی مشاهده می شود. ممکن است نواحی سکه ای خالی از مو روی سر، ریش، مناطق شرمگاهی و … ایجاد شوند. ریزش موی سکه ای ریش فقط در مردان مشاهده می شود و نسبتاً هم شایع است. درمان این حالت از آلوپسی آره آتا مشابه با درمان های اصلی بیماری هستند که در بالا هم اشاره کردیم و در ادامه با جزئیات بیشتری توضیح شان داده ایم.

برخی از بهترین داروهای درمان ریزش موی سکه ای در ریش شامل موارد زیر اند:

کورتیکواستروئید ها (کورتون ها): همانطور که گفتیم این داروها باعث سرکوب سیستم ایمنی می شوند تا گلبول های سفید فولیکول ها را تخریب نکنند. برای ریزش موی سکه ای ریش معمولاً به شکل تزریق موضعی یا کرم های موضعی تجویز می شوند. ماینوکسیدیل: این داروی موضعی با نام روگین هم شناخته می شود. معمولاً از آن برای درمان ریزش مو با الگوی مردانه و زنانه (آلوپسی آندروژنی) استفاده می شود. این دارو به شکل فوم یا مایع وجود دارد و باید 2 بار در روز به نواحی طاس بزنید. نتایج درمان معمولاً بعد از 3 ماه مصرف مداوم، قابل مشاهده است. در واقع ماینوکسیدیل باعث تحریک رشد موها می شود ولی نمی تواند از ریزش دوباره ریش جلوگیری کند. دیفن سیپرون: این داروی موضعی را هم باید به نواحی دچار طاسی بزنید. دیفن سیپرون باعث بروز واکنش آلرژیک بر روی پوست می شود که با علایم قرمزی، تورم و خارش قابل مشاهده است. به نظر می رسد که این دارو به نحوی سیستم ایمنی را گول می زند تا گلبول های سفید به سطح پوست بیایند و فولیکول ها را رها کنند. درمان با دیفن سیپرون 3 ماهی زمان می برد. این دارو یکی از موثرترین راه های درمان ریزش موی سکه ای است. آنترالین: از این دارو به شکل محلول یا کرم برای درمان بیماری پسوریازیس (یک بیماری خود ایمنی پوستی) استفاده می شود. آنترالین معمولاً به شکل مایعی روغنی و تیره رنگ است که باید روزی یکبار به نواحی دچار طاسی بمالید و بگذارید 30 دقیقه تا چند ساعت (بسته به دستور پزشک) روی پوست بماند. آنترالین هم باعث تحریک پوست و رشد موها می شود. معمولاً طی 8 تا 12 هفته نتایج درمانی قابل مشاهده هستند.

درمان های خانگی ریزش موی سکه ای سر و ریش (تایید نشده)

برای درمان ریزش موی سکه ای راه های درمانی خانگی هم وجود دارند. تاثیر این راه ها از لحاظ علمی اثبات نشده و بیشتر تجربی هستند. به هر حال امتحان این راه ها خالی از لطف نیست و ممکن است برای شما موثر باشد.

درمان ریزش مو با سیر

خاصیت درمانی طبیعی سیر می تواند به درمان ریزش موی سکه ای کمک کند. پژوهشی در سال 2007 نشان داد که ژل سیر برای درمان آلوپسی آره آتا موثر است. در این مطالعه کسانی که از کرم های کورتون همراه با عصاره یا ژل سیر استفاده کرده بودند، نتایج درمانی بهتری را نشان دادند.

درمان ریزش مو با قرص ویویسکال

این مکمل طبیعی از منابع دریایی و اقیانوسی ساخته می شود. مصرف ویویسکال به مدت 6 ماه می تواند باعث تحریک رشد موها شود. پژوهشی در سال 2016 نشان داد که مکملی مشابه با ویویسکال در مردان دچار ریزش مو، باعث افزایش رشد موها و کاهش ریزش می شود.

درمان ریزش مو با مکمل های بیوتین و زینک

بیوتین و روی (زینک) از جمله ریزمغذی هایی هستند که می توانند باعث افزایش رشد مو و پیشگیری از ریزش شوند. بدن شما روزانه به 30 میلی گرم روی و 3 میلی گرم بیوتین نیاز دارد. رژیم غذایی سالم همراه با این مواد مغذی می تواند به پیشگیری و درمان ریزش موی سکه ای کمک کند.

سایر روش های درمانی

درمان های دیگری هم برای ریزش موی سکه ای پیشنهاد می شوند که در مورد تاثیر آن ها حرف و حدیث هایی وجود دارد. برخی از آن ها را در ادامه فهرست کرده ایم:

شیمی نوردرمانی که کمی قبل به آن اشاره کردیم مزوتراپی مو و PRP که معمولاً برای درمان ریزش مو با الگوی مردانه و زنانه یا بهبود نتایج کاشت مو استفاده می شوند رایحه درمانی یا آروماتراپی طب سوزنی میکرونیدلینگ مواد پروبیوتیک لیزر درمانی با لیزر کم توان نوشیدنی ها و کرم های موضعی آلوئه ورا آب پیاز که باید به روی مناطق دچار طاسی بمالید. روغن های اسانس طبیعی مانند روغن درخت چای، رزماری، لاوندر (استخودوس) و نعنای فلفلی (پپرمینت) سایر روغن ها مانند جوجوبا، بادام، زیتون و نارگیل استفاده از رژیم های غذایی مخصوص بیماران خود ایمنی که شامل گوشت و سبزیجات فراوان است. ماساژ مکمل های گیاهی مانند جنسینگ، چای سبز و ساوپالمتو

سوالات متداول در مورد ریزش موی سکه ای

1. علایم بیماری معمولاً از چه سنی نمایان می شوند؟

آغاز بیماری می تواند در هر سنی باشد. با این حال آغاز بیماری بیشتر در سنین کودکی یا نوجوانی اتفاق می افتد. تقریباً در نیمی از بیماران تا حدبیشتر یک سال بعد از ریزش، موها بدون نیاز به درمان خاصی از نو رشد می کنند و نواحی طاسی از بین می فرایند. بعد از رشد مجدد موها، ممکن است دیگر این اتفاق رخ ندهد. یا در زمان های خاصی در ادامه زندگی دوباره دچار ریزش و در آمدن موها شوید و این چرخه تا سال های دراز تکرار شود.

2. اگر والدین به این عارضه مبتلا باشند، کودکشان هم دچارش می شود؟

لزوماً خیر. فقط وجود سابقه ریزش موی سکه ای در خانواده خطر ابتلا به این بیماری را بیشتر می کند. توجه داشته باشید که افزایش احتمال ابتلا به این معنی نیست که کودک شما حتماً دچار این عارضه می شود. حتی در دوقلوهای یکسان (که ساختار ژنتیکی کاملاً یکسانی دارند)، اگر یکی از آن ها دچار آلوپسی آره آتا شود، احتمال ایجاد این بیماری در قل دیگر، حدود 50 درصد است. پس عوامل وراثتی و ژنتیکی موثر هستند ولی این طور نیست که قطعاً باعث ایجاد بیماری شوند.

3. آیا درمانی برای این بیماری وجود دارد؟

خیر؛ متاسفانه تا کنون درمان موثری برای آلوپسی آره آتا کشف نشده است. البته تحقیقات گسترده ای روی این بیماری در حال انجام است و احتمالاً به زودی خبرهای خوبی بشنویم. با این حال راهکارهایی وجود دارند که می توانند به مدیریت یا بهبود شرایط بیماری کمک کنند.

4. ریزش موی سکه ای چه انواعی دارد؟

بسته به محل و شدت ریزش مو، این عارضه با نام های مختلفی طبقه بندی می شود. مثلاً زمانی که کل موهای سر بریزد، به آن آلوپسی توتالیس می گویند. زمانی که کل موهای بدن بریزد، به آن آلوپسی یونیورسالیس می گویند. اگر ریش شما دچار ریزش موی سکه ای شود، به آن آلوپسی باربی (به معنی ریش در زبان لاتین) می گویند.

5. ریزش موی سکه ای دائمی است یا موقتی؟

سیر بیماری به طور کلی به دو شکل مشاهده می شود:

ایجاد تعداد کمی ناحیه کوچک طاسی به اندازه یک سکه که بعد از مدتی (چند ماه تا یکسال) موهایشان رشد می کنند. (شایع) ایجاد تعداد زیادی ناحیه کوچک طاسی که ممکن است بعد از مدتی خوب شود یا به سمت طاسی کامل سر (آلوپسی توتالیس) یا ریزش تمام موهای بدن (آلوپسی یونیورسالیس) پیش برود. (نادر)

در برخی موارد ریزش موی سکه ای تنها یکبار رخ می دهد و در برخی افراد هم به صورت چرخه های تکرار شونده در طول زندگی مشاهده می شود. اگر بیماری پیش از سنین بلوغ آغاز شود، احتمال مزمن شدن و تکرار آن بیشتر است.

6. آیا این بیماری عوارض دیگری هم دارد؟

خیر؛ آلوپسی آره آتا مسئله ای برای سلامت بدن ایجاد نمی کند ولی می تواند اعتماد به نفس شما را کاهش داده و باعث اختلالاتی نظیر افسردگی، اضطراب یا فوبیاهای اجتماعی شود. همانطور که گفتیم ممکن است ناخن ها نیز دچار مشکل شوند. ناخن ها و موها هردو از کراتین ساخته شده اند به همین دلیل گاهی ساخت ناخن هم با اختلال روبرو می شود. گاهی این بیماری با بیماری سلیاک (حساسیت روده به گلوتن) مرتبط است. در این حالت قطع مصرف گلوتن به رشد دوباره موها کمک می کند. نواحی دچار طاسی را باید با ضد آفتاب بپوشانید و اگر در جریان بیماری مژه های شما دچار ریزش شد، باید عینک به چشم بزنید تا نور خورشید به چشم ها آسیب نرساند.

7. شیوع بیماری در چه کسانی بیشتر است؟

ریزش موی سکه ای در بین زنان و مردان به یک اندازه دیده می شود. شیوع آن در جامعه کمتر از یک درصد است و بیشتر در افرادی مشاهده می شود که بیماری عمومی یا پوستی دیگری ندارند (یعنی سالم هستند).

اگر هر کدام از شرایط زیر برای شما صدق می کند، خطر ایجاد بیماری در شما بیشتر است:

سابقه خانوادگی: در میان بستگان درجه اولِ حدود 10 تا 20 درصد از بیماران، ابتلا به آلوپسی آره آتا دیده می شود. آسم، تب یونجه، درماتیت آتوپیک، بیماری تیروئیدی، ویتیلیگو و سندرم داون: پژوهش ها نشان می دهند، افرادی که به یکی از بیماری های بالا مبتلا هستند، با احتمال بیشتری دچار ریزش موی سکه ای می شوند.

8. آیا کمبود ویتامین D در ایجاد عارضه نقش دارد؟

ارتباط ویتامین D با بیماری های خود ایمنی مدت ها است که مورد بحث و بررسی است. دانشمندان مشاهده کرده اند که برخی از مبتلایان به ریزش موی سکه ای دچار کمبود ویتامین D هم هستند. به هر حال فعلاً نمی توان با قطعیت در این مورد نظر داد و نیاز به پژوهش های بیشتری هست.

هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از آن لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.

منبع: جام جم آنلاین