کاوش های باستان شناسی از سبزه میدان قزوین - مجله گرگانلند

از سال 97 پروژه بازآفرینی سبزه میدان قزوین شروع شد و در اسفندماه 99 هم عملیات نوسازی و بهسازی این میدان از سوی شهرداری انجام شد که پس از آن در تیرماه 1400 حدس های باستان شناسی در همین محل شروع شد. بنا به گفته مدیر میراث فرهنگی و گردشگری، با وجود آن که سبزه میدان بخشی از دولتخانه صفوی بوده اما تا به امروز هیچ پژوهش مستقلی در ارتباط با شناسایی و توالی آثار و دوره های فرهنگی در این بخش از بافت تاریخی شهر قزوین صورت نگرفته بود. برای همین عملیات حدس باستان شناسی با هدف لایه نگاری و شناسایی نهشته های باستانی و بقایای احتمالی آثار معماری و تعیین دوره های فرهنگی این محدوده از بافت تاریخی این شهر به اجرا درآمد.

اینک پس از گذشت کمتر از یک ماه از شروع این حدس، روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در گزارشی به نقل از حمزه کریمی، سرپرست هیأت باستان شناسی این سایت ـ درباره نتیجه این کاوش ها، گزارش کرد: پیرو نامه شهرداری قزوین، برای صدور مجوز به منظور ایجاد تاسیسات آبرسانی برای آبیاری درختان و فضای سبز در محدوده ضلع شمال غربی سبزه میدان، اقدامات اولیه از سوی اداره میراث فرهنگی استان با بازدید از محل انجام شد.

این باستان شناس اضافه کرد: با بررسی این طرح در کمیته فنی اداره کل میراث فرهنگی استان قزوین با توجه به ایجاد دخل و تصرف در صورت ایجاد تأسیسات آبی، پیش زمینه اجرایی شدن یا نشدن این طرح منوط به انجام مطالعات باستان شناختی شد.

کریمی اضافه کرد: به همین منظور با درخواست اداره کل استان و صدور مجوز از طرف ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، برنامه حدس به منظور پاسخ گویی به استعلام بافت تاریخی سبزه میدان شروع شد. در این راستا در بخش شمال غربی محوطه و در قسمتی که به منظور ساخت تاسیسات آبی خاکبرداری شده، یک گمانه دو در دو متر و یک ترانشه چهار در چهار متر برای شناسایی شرایط لایه ها و آثار معماری تا سطح خاک بکر مورد کاوش قرار گرفت.

او اضافه کرد: با توجه به این که بخش مورد نظر در جهت شرقی غربی 17 متر طول و در جهت شمالی جنوبی 13 متر عرض دارد، تصمیم بر آن شد به منظور پوشش کامل محدوده یک گمانه آزمایشی در شرق و یک ترانشه در بخش غربی محدوده که بتواند درصد برخورد احتمالی با آثار معماری و یافته های فرهنگی را افزایش دهد، ایجاد شود.

این باستان شناس به خاکبرداری و گودبرداری از طریق بولدوزر از این محوطه پیش از شروع کاوش اشاره کرد و گفت: حدود یک متر از لایه های این بخش برداشت شده بود. به همین منظور کاوش در سطح گمانه آزمایشی در بخش شرقی با ثبت جمعا 6 کانتکست ادامه یافت و در عمق 230- سانتی متراز سطح گمانه با نمایان شدن یک راستا انتقال آب ساخته شده از تنبوشه های سفالی که تنها کانتکست برجای این کاوش بود، کاوش در گمانه آزمایشی متوقف شد.

او اضافه کرد: کاوش در بخش غربی هم در عمق 450- سانتیمتر از سطح ترانشه و با حصول اطمینان از بکر بودن بافت خاک کاوش در این ترانشه متوقف شد.

سرپرست این هیأت کاوش ادامه داد: در نهایت و بر اساس تمام اطلاعات موجود می توان نتیجه گرفت لایه های کاوش شده در محدوده مورد نظر سبزه میدان که در آن ها مواد فرهنگی از قبیل سفال، استخوان و دیگر یافته ها به دست آمد هیچ کدام از نوع نهشته فرهنگی برجا (in situ) نیستند و ماهیت آن ها به شکل کانتکست نوع سوم (بافتی که در نتیجه جابه جایی از مکانی به مکان دیگر حمل شده) است.

ایسنا نوشت، کریمی گفت: تنها کانتکستِ برجای به دست آمده از کاوش در محدوده سبزه میدان یک راستا انتقال آب است که با استفاده از تنبوشه های سفالی و آجر ساخته شده که با توجه به همسانی توالی لایه ها در هر دو ترانشه می توان گفت این تنبوشه های سفالی هم در داخل بافت خاک بکر کار گذاشته شده اند.