چه کشوری از پسروی خزر بیشتر ضرر می نماید؟ - مجله گرگانلند

به گزارش خبرنگاران - زهرا رفیعی: سطح آب دریای خزر در دو بازه کوتاه و بلند مدت و به صورت دوره ای در نوسان است. رصد دریای خزر از سال 1837 میلادی با تاسیس اولین ایستگاه مقدار گیری تراز آب در منطقه باکو نشان می دهد که سطح آب این دریاچه فراز و فرودهایی با شدت و حدت متفاوت دارد. بطور مثال سطح آب دریا از سال 1356 تا 1374 افزایشی بوده و در این بازه زمانی حدودا 2.5 متر سطح آب دریای خزر افزایش یافته است. تصرف کنندگان حریم و بستر دریا در دهه 60 و 70 این موضوع را با بالا آمدن آب به درون ویلاهایشان خوب به خاطر دارند. از آن موقع سطح آب رو به کاهش گذاشته شد و اصلی ترین دلیل آن تغییرات اقلیمی است. بر اساس تحقیقات مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر پیش بینی می شود تراز آب خزر تا سال 2100 میلادی تحت تاثیر شرایط اقلیمی حاکم بر منطقه کاهش یابد و از وسعت دریای خزر کاسته شود که در صورت تحقق، بر سواحل ایران به خصوص جنوب شرقی خزر تاثیر قابل ملاحظه ای خواهد داشت.

شرایط طبیعی خزر در انتها قرن

ایگور شوماکوف، رییس سرویس فدرال آب و هواشناسی و نظارت بر محیط زیست فدراسیون روسیه با بیان اینکه نوسانات و ارتعاشات در سطح آب دریای خزر موقتی است اعلام نمود که در مقطع کنونی، اطمینان 100 درصدی از کاهش سطح آب خزر نداریم. در کشورهای ساحلی دریای خزر در 10 سال آینده با تغییرات جدی اقلیمی روبرو می شویم. در این شرایط، بهتر است کشورهای ساحلی اقدامات مناسب سازی را به عمل آورند و از منابع آبی، استفاده معقولی داشته باشند. بر اساس پیش بینی ها درانتها قرن 21، شرایط اقلیمی به سطح طبیعی بازخواهد گشت.

تبعات پسروی خزر برای چه کشوری بیشتر است؟

یکی از ابعاد کمتر پرداخته شده به آسیب های کاهش تراز آب خزر آسیب هایی است که به تجارت دریایی در این حوزه وارد می نماید و اگر روند کاهشی تراز آب دریا خزر ادامه دار باشد تهدیدی جدی بر صادرات و واردات در بین کشورهای حاشیه خزر محسوب می شود.

براساس آمار مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر از کاهش 2 متری سطح آب این دریا از سال 1375 تا به امروز اطلاع داد و در سال گذشته سطح آب این دریا 26 سانتی متر کاهش یافته است. بر اساس مطالعه اجرا شده در سال 2017 معین شد که آب خزر تا سال 2050 پسروی خواهد داشت و این پسروی بنا به گفته کارشناسان به دلیل تغییرات اقلیمی است که احتمال افزایش هم دارد در حالی که حدود 50 درصد پسروی دریایی خزر به سرعت تبخیر آب در آن بر می شود و در صورتی این روند با این سرعت ادامه یابد 20 تا 25 درصد مساحت خزر در بخش شمالی که سواحل روسیه را شامل می شود، کاهش خواهد داشت. نتایج این مطالعات بعلاوه نشان داده فقط در سال های 1393 تا 1400 سطح آب دریای خزر با کاهش حدود 50 سانتیمتری روبرو بوده که این رخداد به عقب نشینی دریا از 10 متر تا 100 متر در سواحل مختلف منجر شده است.

تهدید برای تجارت دریایی خزر جدی است

عزیز عابسی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل: کاهش تراز آب دریای خزر یک تهدید جدی برای کشورهای حاشیه خزر است و در صورت تداوم این رویه تا انتها قرن صدها کیلومتر از ساحل خزر از دست می رود. با توجه به عمق کم ساحل روسیه در پسروی بیشتر آب خزر بیشترین کشوری که زیان خواهد دید روسیه است و صدها کیلومتر از ساحل این کشور بدون استفاده خواهد شد. عمق دریا خزر در کنار ساحل روسیه بین چهار تا پنج متر است و کاهش بیشتر تراز آب این دریا بسیاری از بنادر روسیه را از مدار تجارت خارج می نماید. در حال حاضر به خاطر عمق کم ساحل، 70 درصد ظرفیت کشتی های روسیه بارگیری می شود.