آتشکوه گنبد لران موقعیت جغرفیایی و تاریخچه
به گزارش مجله گرگانلند، آتشکوه یا کوه آتشین رامهرمز از جاذبه های گردشگری رامهرمز می باشد که در فهرست میراث ملی نیز ثبت شده است. آتش کوه، گوگرد موجود در زمین و متصاعد شدن گاز طبیعی از عمق زمین به سطح است.
موقعیت و تاریخچه گنبد لران (آتش کوه)
آتشکوه یا کوه آتشین رامهرمز از جاذبه های گردشگری رامهرمز می باشد که در فهرست میراث ملی نیز ثبت شده است. این کوه در جاده رامهرمز به سمت رود زرد و در جهت خدیجه و ماماتین بعد از روستای گنبد لران، واقع شده است و از گذشته های دور تا کنون شبانه روز می سوزد، از قدیم مردم محلی به این کوه تشکوه می گویند.
به گفته کارشناسان زمین شناسی دلیل شعله ور شدن آتش کوه، گوگرد موجود در زمین و متصاعد شدن گاز طبیعی از عمق زمین به سطح است.
گازهای هیدرکربوری از لایه های مختلف زمین عبور می کنند و از هر درز و شکافی در سطح زمین به بیرون شعله ور می شوند .روشنی آتش این کوه در تاریکی شب جلوه زیبایی به منطقه می دهد به گونه ای که تا به حال توانسته گردشگران زیادی را در ساعات شب به سوی خود بکشاند.
مسئله قابل توجه برای گردشگران این است که در مجاورت این آتش کوه به دلیل وجود گاز متصاعد شده در هوا نمی توان آتش دیگری روشن کرد. جالب این است که گردشگران برای رسیدن به این منطقه از مردم استان کمک می گیرند چون هیچ تابلویی برای نشان دادن این جاذبه گردشگری و نفتی خوزستان وجود ندارد.
میدان نفتی ماماتین اولین منطقه خوزستان است که بعلت تراوشات متعدد سطحی مورد توجه کاوشگران اولیه نفت واقع شده است. این میدان در 10 کیلومتری شمال خاوری شهرستان رامهرمز و 100 کیلومتری شمال خاوری اهواز در بین و در امتداد محوری میدان های نفتی هفتکل و پارسی واقع شده است.
جاذبه دیدنی آتش کوه
به دلیل وجود همین چشمه های نفتی، ژرژبرنارد رینولدز (کننده دارسی و فرمانده عملیات حفاری درایران) پس از ناکامی در غرب ایران (منطقه چیا سرخ) متوجه مناطق جنوب غربی ایران شد و در ماه سپتامبر1907 میلادی دو حلقه چاه در منطقه ماماتین حفر نمود.
موقعیت جغرافیایی
چشمه های گازی گنبد لران در شرق شهرستان رامهرمز در فاصله تقریبی 6 کیلومتری جنوب شرق ماماتین در کنار جاده آسفالته رامهرمز-روستای ابوالفارس، به مختصات جغرافیایی E494843 طول شرقی و E311625 عرض شمالی واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دریا 441 متر می باشد.
سابقه تاریخی
آتش های جاودان محل نشت گازهای طبیعی هستند که به طریقی آتش گرفته اند و مدتها سوخته اند و در حال حاضر آثار و بقایای سوختگی در سنگهای مجاور محل نشت دیده می گردد. در کیش ایرانیان باستان اینگونه آتش ها مقدس بوده و آنرا به زبان پهلوی اخورایشنیک می نامیده اند.
به زبان زرتشتی زوهیات به معنی آتش جاویدان جهنم خوانده شده است که محل نشت گاز به سطح زمین و به عبارتی قبلا آتش جاودان بوده است. چشمه های گازی گنبد لران نیز یکی از این آتش های جاودان می باشد که از گذشته دور تا به امروز، درحال سوختن می باشد.
سابقه تاریخی آتش کوه
این اثر دائمی و همیشگی از یک سو به دلیل شعله های مشتعل و ازسوی دیگر به دلیل آنکه آثار و شواهد هیدروکربوری در سطح زمین را نشان می دهد، یک اثر ژئوتوریسمی ارزشمند و گرانبها در ایالت زمین شناسی و زمین ساختی زاگرس به حساب می آید که نه تنها برای زمین شناسان بلکه برای همه علاقمندان به طبیعت جذاب و دیدنی می باشد.
در زیر، این جاذبه زمین شناسی که از دیدگاه تازه ژئو توریسمی (گردشگری زمین شناسی) دارای اهمیت ویژه ای می باشد، معرفی می گردد.
ژئوتوریسم
برای ژئو توریسم از دیدگاههای مختلف تعاریف متعددی ارائه شده است که ذکر همه آنها در این مختصر نمی گنجد، بنابراین تنها به یک تعریف بسنده می گردد.
ژئو توریسم، جئو توریسم، توریسم زمین شناسی (Geotourism) یکی از رشته های تخصصی اکوتوریسم است که به معرفی پدیده های زمین شناسی به گردشگران با حفظ هویت مکانی می پردازد.
ژئوتوریسم زیر مجموعه توریسم پایدار بوده و هدف آن حفظ منابع گردشگری در مقاصد است. یعنی هدایت گردشگران به نحوی که محل مورد بازدید برای نسل های آینده هم همانطور باقی مانده و قابل استفاده باشد.
یک اثر ژئوتوریسمی ارزشمند و گرانبها
چشمه های گازی گنبد لران نیز یکی از این آتش های جاودان می باشد که از گذشته دور تا به امروز، درحال سوختن می باشد. این اثر دائمی و همیشگی از یک سو به دلیل شعله های مشتعل و ازسوی دیگر به دلیل آنکه آثار و شواهد هیدروکربوری در سطح زمین را نشان می دهد،یک اثر ژئوتوریسمی ارزشمند و گرانبها در ایالت زمین شناسی و زمین ساختی زاگرس به حساب می آید که نه تنها برای زمین شناسان بلکه برای همه علاقمندان به طبیعت جذاب و دیدنی می باشد.
در زیر، این جاذبه زمین شناسی که از دیدگاه تازه ژئو توریسمی (گردشگری زمین شناسی) دارای اهمیت ویژه ای می باشد، معرفی می گردد.
چشم انداز آتش کوه
کوه سوخته
غیر از تشکوه در نزدیکی شهر صنعتی امیدیه و منطقه آغاجاری هم کوهی وجود دارد که مردم محلی آن را کوه سوخته می نامند. از لابه لای خاک و سنگ های کوه سوخته زبانه های آتش بیرون می آید و دود سیاهی روانه آسمان می گردد. تیرگی این دود باعث می گردد تا فضای اطراف چشمه های آتش این کوه نیز سیاه رنگ به نظر برسد.
کوه سوخته کوچک تر از تشکوه است و رنگ سیاهش آن را از سلسله جبال اطراف مجزا کرده است. در قله کوه در اثر زمین لغزش یا رانش زمین شکاف عمیقی وجود دارد که دهانه اصلی خروج گاز بوده و آتش از درون آن شعله ور است.
کوه سوخته امیدیه به دلیل شکل و شمایل ظاهری و آثار و شواهد هیدروکربوری در سطح زمین یک اثر ژئوتوریسمی ارزشمند و گرانبهای زمین شناسی است که نه تنها برای زمین شناسان، بلکه برای همه علاقه مندان به طبیعت جذاب و دیدنی است.
ارزش های گردشگری چشمه های گازی گنبد لران
اثر ژئوتوریسمی چشمه های گازی گنبد لران به دلیل دارا بودن برخی امتیازات گردشگری از نقش ویژه ای در صنعت گردشگری زمین شناسی برخوردار می باشد.
آتش کوه
این امتیازات به شرح زیر می باشند:
1- در نزدیکی شهر رامهرمز قرار گرفته است.
2- جاده رامهرمز - روستای ابوالفارس از کنار آن می گذرد.
3- شعله های آتش، مرتب و دائما در حال جوش و خروش است.
4- آثار و شواهد آتش های سوخته قدیمی در محل کاملا مشخص می باشد و به راحتی می توان جهت کلی آتش را در طول تاریخ زمین شناسی بر روی سطح زمین مشخص کرد.
5- در اطراف این چشمه ها در محدوده بین ماماتین و شاردین انواع تراوشات نفتی در سطح زمین از جمله چشمه های گوگردی، چشمه های گرمابی، گچ ترش فعال
گچ ترش غیر فعال، آسفالت و نفت سنگین وجود دارند که دست به دست هم داده اند و در مجموع یک کارگاه آموزشی و دیدنی کم نظیر زمین شناسی را خلق کرده اند که بازدید آن برای هر زمین شناسی خالی از لطف نخواهد بود.
منبع: نمناک