محرم و نامحرم های فامیل خودتان را بشناسید - مجله گرگانلند

سرویس مذهبی - افراد محرم و افراد نامحرم مجموعه اطرافیان ما را در فامیل و جامعه تشکیل می دهند. دانستن اینکه به چه افرادی محرم هستیم و به چه افرادی از فامیل نامحرم بسیار مهم است. در این مقاله به آنالیز اینکه چه کسانی برای ما محرم هستند و نامحرم کیست پرداخته ایم.

در این مطلب می خوانید:

• تفاوت اساسی افراد محرم و نامحرم
• دسته بندی افراد محرم
  • محارم نسبی (خونی)
  • محارم سببی
  • محارم رضاعی
• افراد نامحرم فامیل کدامند؟

تفاوت اساسی افراد محرم و نامحرم

• انسان نمی تواند با افراد محرم ازدواج کند، اما با هر کدام از افراد نامحرم می تواند ازدواج کند (البته خواهر زن یک استثناست؛ زیرا نمی توان قبل از طلاق یا وفات و سرانجام دوران عده طلاق خواهرش با او ازدواج کرد).
• مرد تنها مجاز به دیدن گردی صورت و دست ها تا مچ زنان نامحرم است، اما می تواند به موها و قسمت محدودی از پاها و دست ها و بدن زنان محرم خود که معمولاً در میان محارم پوشانده نمی گردد، نگاه کند.

شوخی با نامحرم در تلگرام و فضای مجازی چه حکمی دارد؟

دسته بندی افراد محرم

چه کسانی به ما محرم هستند؟ افراد محرم سه دسته می شوند:

• محارم نسبی یا خونی
• محارم سببی یا به واسطه ازدواج
• محارم رضاعی یا به واسطه شیر خوردن

1. محارم نسبی (خونی)

محارم نسبی مردان:

• مادر، مادرعظیم پدری و مادری هر چه بالاتر فرایند.
• دختر خود فرد و دخترِ پسر یا دخترِ دختر فرد (نوه ها و نتیجه ها هر چه پایین تر فرایند).
• خواهر یعنی دختری که مادر او یا پدر او یا هر دوی آنان با مرد مزبور یکی باشد.
• اولاد و نوه ها و نتیجه های خواهر هر چه پایین تر فرایند.
• اولاد و نوه ها و نتیجه های برادر هر چه پایین تر فرایند
• عمه خود شخص و عمه پدر و مادر و نیز عمه مادر عظیم ها و پدر عظیم ها
• خاله خود شخص و خاله پدر و مادر و نیز خاله مادر عظیم ها و پدر عظیم ها (عمه عمه و خاله خاله اگر عمه یا خاله پدر یا مادر فرد باشند محرم هستند در غیر اینصورت محرم نیستند)

محارم نسبی زنان:

• پدر و پدرعظیم پدری و مادری هر چه بالاتر فرایند.
• پسر خود فرد و پسرِ پسر یا پسرِ دختر فرد (نوه ها و نتیجه ها هر چه پایین تر فرایند).
• برادر یعنی هر مردی که پدر او یا مادر او یا هر دوی آنان با دختر مزبور یکی باشد.
• اولاد و نوه ها و نتیجه های برادر هر چه پایین تر فرایند.
• اولاد و نوه ها و نتیجه های خواهر هر چه پایین تر فرایند.
• عموی خود شخص و عموی پدر و مادر و نیز عموی مادرعظیم ها و پدرعظیم ها
• دایی خود شخص و دایی پدر و مادر و نیز دایی مادر عظیم ها و پدر عظیم ها (دایی دایی و عموی عمو اگر دایی یا عموی پدر یا مادر انسان هم باشند مَحرمند و الا مَحرم نیستند)

دست دادن با نامحرم در چه شرایطی جایز است؟

2. محارم سببی

محارم سببی کسانی هستند که به واسطه عقد ازدواج صحیح دائم یا موقت به یکدیگر محرم می شوند.

محارم سببی مردان:

• مادر و مادرعظیم های عروس هر چه بالا تر فرایند، نسبت به داماد محرم ابدی می شوند. یعنی حتی بعد از مرگ یا طلاق عروس هم محرم باقی می مانند.
• دختر زن از شوهر اول البته بعد از نزدیکی زن با مرد

محارم سببی زنان:

• پدر شوهر و پدرعظیم های شوهر هر چه بالاتر فرایند و حتی بعد از مرگ شوهر یا طلاق دریافت عروس، این محرمیت باقی می ماند.
• پسر مرد از همسر قبلی (برای ایجاد محرمیت نیازی به وقوع نزدیکی نیست)

نگاه کردن مرد به زن نامحرم در چه شرایطی حرام است؟

3. محارم رضاعی (به دلیل شیر خوردن)

هرگاه زنى کودکى را با شرایط کامل شیر دهد، آن زن به او محرم است. سایر محارم رضاعی به توضیح زیر هستند:

• شوهرِ زنِ شیر دهنده
• پدر شوهرِ زنِ شیر دهنده
• مادر شوهرِ زنِ شیر دهنده
• برادر شوهرِ زنِ شیر دهنده
• خواهر شوهرِ زنِ شیر دهنده
• فرزندانِ زنِ شیر دهنده (چه آن هایی که به جهان آمده باشند و چه ان هایی که بعدا به جهان می آیند)
• پدرِ زنِ شیر دهنده
• مادرِ زنِ شیر دهنده
• برادرِ زنِ شیر دهنده
• خواهرِ زنِ شیر دهنده

بنابراین مادرِ رضاعیِ زن، جزو محارم مرد است و حکم مادرزن او را دارد.

در مجموع می توان گفت: شیر دادن به یک نوزاد با رعایت همه شرایط باعث می گردد که فقط بچه شیر خورده (نه فامیل های او) مثل بچه واقعی آن زن به همه کسانی که بچه واقعی او محرم هستند، محرم باشد.

نکات کامل احکام درباره محارم رضاعی

• اگر انسان با زنى که دخترى را شیر کامل داده ازدواج کند و با آن زن نزدیکى نماید، دیگر نمى تواند با آن دختر ازدواج کند.
• اگر انسان با دخترى ازدواج کند، دیگر نمى تواند با زنى که آن دختر را شیر کامل داده ازدواج نماید.
• انسان نمى تواند با دخترى که مادر یا مادر عظیم انسان او را شیر کامل داده ازدواج کند؛ و نیز اگر زنِ پدرِ انسان از شیر مربوط به پدر او دخترى را شیر داده باشد، انسان نمى تواند با آن دختر ازدواج نماید.

موارد استثنا شده از محرمیت در شیرخواره

1. اگر زنى بچه اى را با شرایط شرعی شیر دهد، شوهر آن زن که صاحب شیر است به خواهرهاى آن بچه محرم نمى گردد؛ همچنین خویشانِ شوهر به خواهر و برادر آن بچه و سایر فامیل های آن بچه محرم نمى شوند.
2. اگر زنى بچه اى را شیر دهد، به برادرهاى آن بچه محرم نمى گردد؛ و نیز خویشان آن زن به برادر و خواهر بچه اى که شیر خورده محرم نمى شوند.

(می توان گفت که محرمیت های گفته شده در بالا فقط بین همین بچه شیر خورده و افراد گفته شده در بالا ایجاد می گردد و ربطی به دیگر خواهر ها و برادرها و فامیل های آن بچه ندارد و بین خواهرها و برادرها و فامیل های آن بچه و افراد گفته شده هیچ محرمیتی حاصل نمی گردد.)

نکته مهم: در بعضی از موارد شیر دادن به بعضی از بچه ها باعث محرم شدن زن و شوهر به هم می شوند و آن زن و شوهر باید از هم جدا شوند؛ به همین علت این موارد را ذکر می کنیم تا این مشکل (که هیچ راهکار ندارد) برای کسی پیش نیاید.

• اگر زنى بچه دختر خود را شیر دهد، آن دختر به شوهر خود حرام مى گردد و زن و شوهر باید از هم جدا شوند، نه به این معنا که باید از هم طلاق بگیرند بلکه به این معنا که دیگر نمی توانند زندگی مشترک زناشویی داشته باشند.

  همچنین اگر مادر عروس، بچه اى را که شوهر آن عروس از زن دیگرش دارد شیر دهد آن زن و شوهر به هم محرم می شوند و باید به زندگی زناشویی خود سرانجام دهند. (ولى اگر زنی بچه پسر خود را شیر دهد، زنِ پسرش که مادر آن طفل شیرخوار است بر شوهر خود حرام نمى گردد.)

• اگر زنِ پدرِ دخترى، بچه شوهر آن دختر یا بچه آن دختر را از شیر مربوط به آن پدر شیر دهد، آن دختر به شوهر خود حرام مى گردد، چه بچه از همان دختر یا از زن دیگر شوهر او باشد. مثلاً اگر دختری به نام فاطمه با مردی به نام هاشم ازدواج کند و هاشم از فاطمه یا زن دیگر یا زن قبلی خود فرزندی به نام حسین یا زینب داشته باشد و زنِ پدر فاطمه یعنی مادرخوانده فاطمه حسین یا زینب را شیر دهد، فاطمه و هاشم باید به زندگی زناشویی خود سرانجام دهند و بدون طلاق از هم جدا شوند.

چنانچه گفته شد در این موارد لازم نیست از هم طلاق بگیرند بلکه زن و شوهری آنان تا ابد حرام است و دیگر نمی توانند مانند زن و شوهر های دیگر با هم زندگی کنند، به این معنی که نزدیکی آن ها در حکم زنا با محارم است.

ارث و صله رحم در میان محارم رضاعی

کسانى که به واسطه شیر خوردن، خویشى پیدا مى کنند مستحبّ است یکدیگر را احترام کنند، ولى از یکدیگر ارث نمى برند و حق های خویشى که انسان با خویشان خود دارد مثل صله رحم براى آنان واجب نیست.

صیغه خواهر برادری با نامحرم چگونه است؟

افراد نامحرم فامیل

نامحرم کیست؟ در جدول زیر لیست کامل افراد نامحرم فامیل را می خوانید.

شما می توانید درباره حکم اختلاط زن و مرد نامحرم در جوامع امروزی نیز از جنبه های مختلف را در مجله گرگانلند بخوانید.